Delil Hukuk Bürosu
Makale İçeriği:
Suç Duyurusu Nedir?
Suç duyurusu, bir suçun işlendiği şüphesiyle yetkili makamlara yapılan resmi bildirim işlemidir. Suç duyurusunun amacı, suç işlediği düşünülen kişilerin adalet sistemimiz tarafından cezalandırılmasıdır. Ülkemiz gibi medeni ülkelerde, devlet şiddet tekelini elinde bulundurur. Bu nedenle intikamcılık değil, adalet öncelenmektedir. Devlet, şiddet tekelini elinde bulundurmasaydı, tüm vatandaşların kendi adaletini dağıtması söz konusu olabilirdi ki bu durumda sosyal dengeler altüst olabilir, kişiler arası ilişkilere kaos hakim olabilirdi. Şiddet tekeli devletin elinde bulunduğu için, konusu suç teşkil eden davranışlar devletin ilgili birimlerine suç duyurusu yoluyla bildirilir ve devletin sahip olduğu bu şiddet tekelinin suçlu kişilere yönlendirilmesi amaçlanır. Tabii adaletin yerine gelmesi için suç duyurusu yeterli değildir, çünkü masumiyet karinesi gereği suçu ispat edilinceye dek herkes suçsuzdur.
Suç duyurusu, ciddi sonuçlara sebebiyet verebilecek bir adımdır ve bu nedenle suç duyurusunda bulunulmadan öncesinde dikkatle değerlendirilme yapılmalıdır. Haksız yere bir kişi hakkında suç duyurusunda bulunulması durumunda, kanunda yer alan tüm diğer şartların da mevcut olmasıyla birlikte iftira suçu meydana gelmiş olur. Bu nedenle suç duyurusunda bulunmadan önce mutlaka alanında uzman bir ceza avukatı ile görüşülmesi ve en azından hukuki danışmanlık hizmeti alınması tavsiye edilir.
Suç duyurusu şikayet veya ihbar şeklinde yapılabilmektedir, bunların nitelikleri itibariyle aynı hukuki kavramı ifade ettikleri düşünülebilmektedir. Ancak ihbar ve şikayet, farklı hukuki sonuçlar doğurmakta olan, birbirinden farklı hukuki kavramlardır.
a) İhbar
İhbar, suç şüphelisinin veya ihbara konu edilen ve suç teşkil eden bir olayın yetkili makamlara bildirilmesidir. Herkes ihbarda bulunma hakkına sahiptir. Örneğin sokakta çıkan bıçaklı bir kavganın, çevredeki vatandaşlar tarafından telefonla polise ihbar edilmesi, şikayet değil, ihbardır.
İhbar, herkes tarafından gerçekleştirilebilir. Bu anlamıyla şikayetten ayrılmaktadır, Çünkü şikayet, yalnızca şikayet hakkı sahibi olan kişiler tarafından gerçekleştirilebilir.
b) Şikayet
Şikayet, mağdur veya suçtan zarar gören kişiler tarafından yetkili makamlara bildirimde bulunulması ve faillerden şikayetçi olunmasıdır. Şikayet edebilme hakkı yalnızca mağdur ve suçtan zarar gören kişilere ait bir haktır. Üçüncü kişiler şikayetçi olamaz, yalnızca ihbarda bulunabilir. Aynı şekilde şikayetçi olma hakkına sahip olan bir kişide şikayetçi olmaksızın yalnızca ihbarda bulunabilir. Ancak bu kişilerin şikayetçi olup olmamaları, suçun takibinin şikayete bağlı olup olmamasına göre önem arz edecektir. Çünkü takibi şikayete bağlı olan suçlar açısından şikayette bulunulmaması ya da şikayetten vazgeçilmesi durumunda, ilgili merciler tarafından suçlu hakkında resen işlem yapılamaz.
Suç Duyurusu Nereye Yapılır?
Suç duyurusu doğrudan savcılığa yapılabileceği gibi, il ve ilçe merkezlerinde polis karakoluna ve kırsalda jandarma karakoluna müracaat ile de gerçekleştirilebilir. Kolluk birimlerine yapılan suç duyuruları, derhal savcılığa iletilir. Suç duyuruları değerlendirecek ve gerekirse soruşturma evresini başlatacak olan merci, kural olarak Cumhuriyet savcısıdır. Ancak Ceza Muhakemesi Kanunumuzun 163. maddesinde sayılan istisnai hallerde sulh ceza hakiminin de soruşturma işlemlerini gerçekleştirme yetkisi söz konusu olmaktadır.
Uygulamada savcılığa genellikle yazılı başvuru yapılabilmekte, aksi takdirde İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerimizdeki Cumhuriyet savcılıklarında yoğun iş yükü nedeniyle sözlü olarak suç duyurusunda bulunmak isteyen vatandaşlar kolluk birimlerine(polis veya jandarma) yönlendirilmektedirler.
Suç Duyurusu Nasıl Yapılır?
Suç duyurusu sözlü veya yazılı olarak yapılabilir; mümkünse bir dilekçe ile yazılı olarak yapılması ve dilekçe ekinde suç duyurusuna konu edilen olaya ilişkin elde mevcut olan delillerin eklenmesi tavsiye edilmektedir. Ancak sözlü olarak gerçekleştirilen suç duyurusu akabinde soruşturma dosyasına sonradan beyan dilekçesi veya delil dilekçesi gibi dilekçeler verilebilir ve bu dilekçeler ekinde ilgili deliller dosya muhteviyatına kazandırılabilir.
Suç duyurusu, bir avukata çıkarılacak vekaletname ile birlikte avukat yardımıyla da sağlanabilmektedir. Suç duyurusunun bu şekilde yapılması, zorunlu olmasa dahi, hak arayışı içerisinde olan(özellikle şikayetçi olacak olan ve daha sonra kovuşturma aşamasında katılma talebinde bulunacak olan) tüm vatandaşlara tavsiye edilmektedir.
Suç duyurusunda bulunan kişinin, suç failinin kimliğini biliyor olması ya da bu kişiyi bizzat tanıyor olması gerekmez. Suç konusu olayın doğru bir şekilde anlatılması ve elde mevcut olan delillerin kolluk birimleri ya da savcılık makamına usulüne uygun bir şekilde ulaştırılması yeterli olacaktır. Böylece suç failinin kimliğinin, soruşturma evresi çalışmaları sonucunda yetkililer tarafından elde edilebilmesi kolaylaşacaktır.
Kimler Suç Duyurusunda Bulunabilir?
Yukarıda ihbar ve şikayet ayrımında belirtmiş olduğumuz gibi, suça konu bir olayın yetkililere(Kolluk birimlerine veya doğrudan savcılığa) ihbar edilmesi herkes tarafından gerçekleştirilebilir. Ancak şikayet, yalnızca mağdur veya suçtan zarar gören tarafından gerçekleştirilebilir.
Kime Karşı Suç Duyurusunda Bulunulabilir?
Aleyhine suç duyurusunda bulunulan kişi, suç duyurusuna konu edilen olayın faili olan kişi olmalıdır. Aksi takdirde somut olayın özelliklerine göre iftira suçunun söz konusu olması gündeme gelebilir. Suç duyurusunda bulunan kişinin, şüpheliyi tanıması gerekmez. Yalnızca suça konu bir olayın ihbar edilmesi amacıyla suç duyurusunda bulunulabilir. Bu durumda şüphelinin kimliği, soruşturmaya ilişkin çalışmalar sonucunda açığa çıkarılmaya çalışılır.
Suç Duyurusunda Bulunma Süresi Ne Kadardır?
Takibi şikayete bağlı suçlar açısından 6(altı) ay içerisinde şikayette bulunulması gerekmektedir. Bu süre, şikayet hakkı sahibinin(mağdur veya suçtan zarar gören) suç fiili ile failini öğrenmesinden itibaren başlar ve her halde dava zamanaşımı süresinin geçmesiyle birlikte sona erer.
Takibi şikayete bağlı olmayan suçlar açısından ise dava zamanaşımı süreleri dahilinde şikayet veya ihbarda bulunulması gerekmektedir.
Suç Duyurusunda Bulunma Masrafları
Suç duyurusunda bulunmak, başlı başına herhangi bir ücrete tabii değildir. Dolayısıyla kolluğa veya doğrudan savcılığa yapılan başvurulardan dolayı vatandaştan herhangi bir ücret alınmamaktadır. Ancak bu işlemlerin yapılması, bir avukat aracılığıyla sağlanıyorsa, avukatlık ücreti söz konusu olacaktır.
Suç Duyurusunun Sonuçları
Suç duyurusunda bulunulması akabinde Cumhuriyet savcısı veya Ceza Muhakemesi Kanunumuzun 163. maddesinde sayılan istisnai hallerde sulh ceza hakimi tarafından soruşturma evresine geçilir ya da Ceza Muhakemesi Kanunumuzun 158. maddesinin 6 fıkrasında yer alan şartların varlığı halinde soruşturma yapılmasına yer olmadığının anlaşılmasıyla birlikte soruşturmaya yer olmadığına dair karar(SYOK Kararı) verilir.
Soruşturma evresi sonucunda iddianamenin hazırlanması ve kabulü akabinde kovuşturmaya geçilir; yapılan yargılama sonucunda sanığın suçlu olduğu anlaşılırsa, işlemiş olduğu suçun karşılığı olan cezai yaptırıma hükmedilir.
Suç Duyurusu Dilekçesi Örneği
Aşağıda bir suç duyurusu dilekçesinin örnek şablonu yer almaktadır. Ancak bu şablon, her somut olaya göre farklı nitelik ve içerikte hazırlanmalıdır. Olası bir uyuşmazlık durumunda hak kaybına uğramamak adına dilekçenizi kendiniz hazırlamanız veya bir arzuhalciye yazdırmanızdan ziyade alanında uzman bir avukat yardımıyla hazırlamanızı tavsiye ederiz.
ANKARA CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
Şikayet Eden : İsim Soyisim (TCNO: 11111111111)
Adres, Adres, Adres
Şüpheli : İsim Soyisim (TCNO: 11111111111)
Adres, Adres, Adres
KONU : Şüpheli hakkında şikayetlerimizin sunulması ve şüpheli hakkında kamu davası açılması taleplerimizden ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
***Bu kısımda kısa olay anlatımına giriş yapılacak ve olayın özeti açık ve anlaşılır bir şekilde ifade edilecek, daha sonra aşağıdaki altbaşlıklar, somut olayın gereklerine göre doldurulacak***
1. Şantaj Suçu Yönünden
(Somut olaya uygun düşecek şekilde olayı açıklayınız)
2. Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu Yönünden
(Somut olaya uygun düşecek şekilde olayı açıklayınız)
3. Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması Suçu Yönünden
(Somut olaya uygun düşecek şekilde olayı açıklayınız)
4. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu Yönünden
(Somut olaya uygun düşecek şekilde olayı açıklayınız)
Hukuki Nedenler : Anayasamız, TCK, CMK, 6284 Sayılı Kanun ve ilgili tüm mevzuat
Deliller : Tanık, Hukuka Uygun Olarak Elde Edilen Ses ve Görüntü Kayıtları, Uzman Raporu, Keşif, Kolluk Tutanakları, Bilirkişi İncelemesi, Yazışma Ekran Görüntüleri, Dekontlar ve Banka Kayıtları ve yasal her türlü kanıt
Sonuç ve İstem : Yukarıda açıklanan ve Sayın Mahkemece resen gözetilecek nedenlerle:
Şikayetimizin kabulü ile şüpheli hakkında soruşturma yürütülerek kamu davası açılmasına ve şüphelinin cezalandırılmasına karar verilmesini, talep ederim. 01.01.2024
